Η εφηβεία είναι ένα στάδιο στο οποίο παρουσιάζονται πολλές αλλαγές τόσο σε βιολογικό, όσο και σε ψυχολογικό επίπεδο. Σύμφωνα με πολλές μελέτες, ο σκοπός της εφηβείας είναι να δημιουργηθεί μία προσωπική ταυτότητα η οποία θα συνοδεύει το άτομο στην υπόλοιπη ζωή του.
Με τον όρο ταυτότητα ονομάζουμε την εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του, για το ποιος είναι, τι του αρέσει, τι μπορεί να κάνει καλά και τι όχι, με ποιους ανθρώπους θέλει να αναπτύσσει σχέσεις, ποιες είναι απόψεις του για τη ζωή, ποιες είναι οι αξίες του και το όραμα για τον εαυτό του και άλλα.
Η ταυτότητα ενός ατόμου διαμορφώνεται σε όλο το μήκος της ζωής, όμως η εφηβεία παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαμόρφωση.
Έτσι, ο έφηβος μπαίνει στη λεγόμενη κρίση ταυτότητας. Είναι το στάδιο της ζωής του όπου καλείται να διαμορφώσει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του σε όλους τους τομείς και να αποκτήσει κάποιες σταθερές για την ενηλικίωσή του.
Ερωτήματα στα οποία ο έφηβος προσπαθεί να δώσει απαντήσεις αφορούν στο επάγγελμά του, στις σχέσεις του με την οικογένεια, στις αξίες του για τη ζωή, στις θρησκευτικές και ιδεολογικές του πεποιθήσεις, στον σεξουαλικό του προσανατολισμό, τους ρόλους που θα υιοθετήσει στην μετέπειτα ζωή του, και άλλα.
Αυτό δε σημαίνει πως θα βρει απαντήσεις σε όλα, ούτε σημαίνει πως μόλις ενηλικιωθεί θα πρέπει να έχει κατασταλάξει σε όλα τα παραπάνω. Αρκετά συχνά, η κρίση ταυτότητας περνάει τα χρονικά όρια της εφηβείας και απασχολεί το άτομο ακόμη κι ως ενήλικα.
Ωστόσο, για να μπορέσει ένας έφηβος να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στις αναζητήσεις του συνήθως προστρέχει σε άλλες πηγές έξω από τον εαυτό του. Για παράδειγμα οι γονείς, λειτουργούν ως πρότυπα στο μυαλό του εφήβου και, ακόμη κι άθελά τους, και επηρεάζουν τις αποφάσεις του. Επιπλέον, ο κοινωνικός περίγυρος, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι φίλοι και οι παρέες, άλλοι άνθρωποι που είναι επιτυχημένοι σε κάποιους τομείς, καθηγητές και προπονητές, διαμορφώνουν έμμεσα την ταυτότητα του εφήβου και δίνουν απαντήσεις στις αναζητήσεις του.
Ο σημαντικός ρόλος των γονέων πρέπει να είναι ενθαρρυντικός και όχι καθοδηγητικός. Να ακούει με κατανόηση τις ανησυχίες του εφήβου, όσο παράλογες και να φαίνονται, δίχως να τις κρίνει ή να τις υποτιμάει. Για τον έφηβο είναι πολύ σοβαρές και έχουν σημασία.
Τέλος, ο σκοπός των γονέων θα πρέπει να είναι βοηθήσουν τον έφηβο να γίνει ένας ανεξάρτητος, υγιείς, χαρούμενος και λειτουργικός ενήλικας, και όχι ένα αντίγραφο του δικού τους εαυτού. Για να γίνει αυτό θα πρέπει ο έφηβος να μπορεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις, στις δικές του αναζητήσεις.
Με τον όρο ταυτότητα ονομάζουμε την εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του, για το ποιος είναι, τι του αρέσει, τι μπορεί να κάνει καλά και τι όχι, με ποιους ανθρώπους θέλει να αναπτύσσει σχέσεις, ποιες είναι απόψεις του για τη ζωή, ποιες είναι οι αξίες του και το όραμα για τον εαυτό του και άλλα.
Η ταυτότητα ενός ατόμου διαμορφώνεται σε όλο το μήκος της ζωής, όμως η εφηβεία παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαμόρφωση.
Έτσι, ο έφηβος μπαίνει στη λεγόμενη κρίση ταυτότητας. Είναι το στάδιο της ζωής του όπου καλείται να διαμορφώσει την εικόνα που έχει για τον εαυτό του σε όλους τους τομείς και να αποκτήσει κάποιες σταθερές για την ενηλικίωσή του.
Ερωτήματα στα οποία ο έφηβος προσπαθεί να δώσει απαντήσεις αφορούν στο επάγγελμά του, στις σχέσεις του με την οικογένεια, στις αξίες του για τη ζωή, στις θρησκευτικές και ιδεολογικές του πεποιθήσεις, στον σεξουαλικό του προσανατολισμό, τους ρόλους που θα υιοθετήσει στην μετέπειτα ζωή του, και άλλα.
Αυτό δε σημαίνει πως θα βρει απαντήσεις σε όλα, ούτε σημαίνει πως μόλις ενηλικιωθεί θα πρέπει να έχει κατασταλάξει σε όλα τα παραπάνω. Αρκετά συχνά, η κρίση ταυτότητας περνάει τα χρονικά όρια της εφηβείας και απασχολεί το άτομο ακόμη κι ως ενήλικα.
Ωστόσο, για να μπορέσει ένας έφηβος να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις στις αναζητήσεις του συνήθως προστρέχει σε άλλες πηγές έξω από τον εαυτό του. Για παράδειγμα οι γονείς, λειτουργούν ως πρότυπα στο μυαλό του εφήβου και, ακόμη κι άθελά τους, και επηρεάζουν τις αποφάσεις του. Επιπλέον, ο κοινωνικός περίγυρος, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, οι φίλοι και οι παρέες, άλλοι άνθρωποι που είναι επιτυχημένοι σε κάποιους τομείς, καθηγητές και προπονητές, διαμορφώνουν έμμεσα την ταυτότητα του εφήβου και δίνουν απαντήσεις στις αναζητήσεις του.
Ο σημαντικός ρόλος των γονέων πρέπει να είναι ενθαρρυντικός και όχι καθοδηγητικός. Να ακούει με κατανόηση τις ανησυχίες του εφήβου, όσο παράλογες και να φαίνονται, δίχως να τις κρίνει ή να τις υποτιμάει. Για τον έφηβο είναι πολύ σοβαρές και έχουν σημασία.
Τέλος, ο σκοπός των γονέων θα πρέπει να είναι βοηθήσουν τον έφηβο να γίνει ένας ανεξάρτητος, υγιείς, χαρούμενος και λειτουργικός ενήλικας, και όχι ένα αντίγραφο του δικού τους εαυτού. Για να γίνει αυτό θα πρέπει ο έφηβος να μπορεί να δώσει τις δικές του απαντήσεις, στις δικές του αναζητήσεις.